Środowisko i krajobraz wydm nadmorskich Mierzei Bramy Świny |
 |
|
Współczesna dynamika brzegu  W środowisku wydm nadmorskich w zależności od dynamiki i procesów brzegowych spotyka się różne rodzaje wydm. Ich nieodłącznym elementem jest roślinność wzmagająca akumulację lub utrwalająca piasek budujący wydmy. Na mierzejowym odcinku brzegu Wysp Wolin i Uznam występują różne rodzaje brzegu wydmowego. Różnice te wynikają z dynamiki wybrzeża mierzei uzależnionej od falowania morza, kierunków i prędkości wiatru, od wzdłużbrzegowego ruchu rumowiska z klifowych obrzeży mierzei ku części środkowej, od akumulacji i tempa rozwoju brzegu, od ilości i rodzaju roślin porastających wydmy, a w ostatnich latach od presji człowieka (przede wszystkim turystyka i rekreacja). O samej akumulacji eolicznej i rozwoju nowych wydm nadmorskich świadczy rozwój nowych wałów wydmowych na poszerzającej się plaży - wydm przednich pokrytych przez trawy wspomagające akumulację piasku i rozbudowę wydm. W części zachodniej mierzei na Wolinie obserwuje się największy przyrost brzegu - do 2m/r. Wały wydmowe są niskie i szerokie, a odległości między nimi duże. Takie wały powstają w wyniku szybkiego przyrostu brzegu i plaż. Wydma przednia jest niska i płaska i szeroka. Pierwszą i drugą wydmę od strony morza pokrywa roślinność tolerująca zasypywanie przez piasek. Pozostałe wydmy są już utrwalone. Wśród roślin można wyróżnić wszystkie fazy sukcesji. Plaże są niskie (różnica wysokości do 1 m), płaskie i bardzo szerokie do 90 m.
W kierunku wschodnim w środkowej części mierzei wydmy są wyższe i węższe, a odległości między nimi są najszersze pomiędzy 422 a 421 km (P.1/422 i P.2/420,6). Dalej obniżenia między grzbietami stają się węższe (P.3/419). Takie wały powstają w wyniku wolniejszego przyrostu brzegu (mniejsze odległości pomiędzy grzbietami) i dłuższego czasu rozwoju wałów (wyższe). Także i tu pierwszą i drugą wydmę od strony morza pokrywa roślinność tolerująca zasypywanie przez piasek. Pozostałe wydmy są już utrwalone, choć roślinność drugiej fazy sukcesji pokrywa szerokim pasem trzy wały wydmowe. Wydma przednia jest wysoka, a od dwóch lat przekształciła się w nowy ukształtowany wał wydmowy. W tej części plaże nadal są szerokie lecz wyższe i bardziej nachylone w kierunku morza (różnica wysokości do 2m). Zbudowane są z większej ilości osadu niż plaże części zachodniej. Rozwój wydm jest tu najszybszy. Ta część brzegu wykazuje tendencje akumulacyjne. Jednak tu akumulacja eoliczna i rozwój wydm jest większa niż w części zachodniej (P.2/420,6). W części wschodniej grzbiety wydm nadal są wysokie lecz obniżenia między nimi coraz węższe. Wał wydmy przedniej staje się niższy i coraz szerszy. Stopniowo też w kierunku Międzyzdrojów zmniejsza się liczba grzbietów najmłodszych wydm (P./416). Tylko niewysoką jeszcze wydmę przednią pokrywa roślinność tolerująca zasypywanie przez piasek. Pozostałe wydmy są już utrwalone także przez drzewa i krzewy. Plaża staje się coraz węższa (do 35m szerokości) i stroma (różnica wysokości powyżej 2m). Ten odcinek brzegu wykazuje tendencje stabilizacji. W samych Międzyzdrojach występuje już tylko jeden stale podcięty wał wydmowy (P.5/ 412). Na jego grzbiecie mieszczą się rośliny wszystkich faz sukcesji. Ta część brzegu ze względu na morfologię i dynamikę wydm oraz plaż wykazuje tendencje abrazyjne. Na polskiej części wyspy Uznam ilość grzbietów wydm oraz odległości między nimi wzrastają
z kierunku zachodniego na wschód. Plaża jest najszersza na wysokości 426 km i osiąga tam nierzadko ponad 120 m (!).
Wydmy i sama plaża tak, jak w Międzyzdrojach przez cały sezon, a nawet w okresie jesienno-zimowym znajdują się pod
presją turystyczną, co utrudnia ich naturalny rozwój. W miejscowościach tych stosowane są także zabiegi
biotechnicznej ochrony brzegu polegające na sadzeniu traw oraz wierzb utrwalających piasek na grzbietach i stokach wydm.
|
WNP US mgr Tomasz A. Łabuz Wykorzystanie materiałów tylko |
Wygląd wydmy przedniej i obniżenia międzywydmowego w środkowej części mierzei (420 km UMS) - film.