Środowisko i krajobraz wydm nadmorskich Mierzei Bramy Świny |
 |
|
Powstawanie wydm Rozwój wydm nadmorskich możliwy jest na akumulacyjnym odcinku brzegu, gdzie morze nanosi
piasek formując plażę i wały brzegowe (A), a wiatr przewiewa piasek na zaplecze plaż.
Tam tzw. roślinność pionierska: halofity i psammofity zatrzymują piasek tworząc pierwsze
akumulacyjne formy eoliczne -powstałe w wyniku transportu i depozycji osadu przez wiatr.  Te pierwsze formy nazywane są wydmy cienie - gdy powstają za przeszkodą, na której wytraca prędkość wiatr lub wydmy embrionalne - gdy powstają wokół utrwalającej je kępy roślinności. Formy te mogą mieć od kilku centymetrów wysokości do nawet 1,5 metra. Nieustanna akumulacja powoduje rozwój roślinności, która do swojego wzrostu potrzebuje stałego zasypywania przez piasek. Roślinność ta utrwala formy na coraz to większych powierzchniach. Wreszcie formy te mogą łączyć się doprowadzając do powstania ciągłego wału wydmowego na plaży górnej. Powstaje wtedy wydma przednia - pierwszy od strony morza wał wydmowy (B).  Okresowe sztormy mogą niszczyć rzeźbę eoliczną powodując powstawanie wydm z podcięciem abrazyjnym (C). Jednak dalszy przyrost brzegu powoduje odbudowę zabradowanego wału, jego dalszą rozbudowę i dalszy rozwój plaży (D). Ciągły przyrost brzegu i wzrost szerokości plaż powoduje rozwój roślinności na przedpolu wydmy na plaży górnej. Rozrastając się roślinność ta zatrzymuje coraz więcej osadu tak, że na wydmę przednią trafia go coraz mniej. W ten sposób akumulacja na wydmie przedniej powoli zamiera, a na przedpolu wydmy powstają ponownie zaczątki nowej wydmy przedniej. Przy dalszej akumulacji i przyroście brzegu powstają coraz to nowe wały wydmowe położone względem siebie równolegle. Na wydmy te wraz z upływem czasu i ustawania procesów eolicznych wkracza roślinność kolejnych faz sukcesji utrwalając rzeźbę i piasek budujący grzbiety (E). Tak więc na brzegach, gdzie występuje wiele wydm równolegle położonych względem siebie lub linii brzegowej występuje, bądź występował proces akumulacji i przyrostu brzegu. W ten sposób formowane są mierzeje - akumulacyjne makroformy wybrzeża - bariery piaszczyste odcinające zatoki od otwartego morza, których przykładem jest mierzeja Bramy Świny. |
WNP US mgr Tomasz A. Łabuz Wykorzystanie materiałów tylko |