Środowisko i krajobraz wydm nadmorskich Mierzei Bramy Świny |
 |
|
Dynamika brzegu wydmowego a roślinność wydm. Wraz z dynamiką wydm zachodzą zmiany w rozmieszczeniu roślinności (Ryc.1).
Jeżeli przyrasta brzeg i wydmy to zachodzi ekspansja roślinności na nowo powstałych powierzchniach
czyli sukcesja roślinności na plaży i wydmach nadmorskich. Obszar wydm poszerza się, a wraz z nim
siedliska roślinne.  Z kolei na brzegu abrazyjnym wraz w wydmami niszczona jest pokrywająca je roślinność. Wydma cofa się a wraz z nią roślinność. W takiej sytuacji na jednym wale wydmowym mogą jednocześnie występować siedliska różnych faz sukcesji (Ryc.2). Stan taki występuje współcześnie na wielu wydmowych odcinkach polskiego wybrzeża (m.in. Piotrowska 1989, 2002, 2003). Wydmy stanowią naturalny wał ochronny niskiego zaplecza, które współcześnie jest intensywnie zagospodarowane przez człowieka. Niszczenie wydm przez silne sztormy stanowi więc zagrożenie dla działalności ludzkiej. Zagrożone miasta i osady próbuje się chronić różnymi zabiegami hydrotechnicznymi. Niestety we wszystkich prawie miejscowościach nadmorskich badanego zachodniego i środkowego wybrzeża wydmy są mocno uszkodzone przez sztormy, a ponadto niszczone w sezonie przez turystów (Łabuz 2001, 2002d, 2002e, 2003c, 2003d). W wyniku tych zjawisk zagrożone są siedliska roślinne (Herbich, Warzocha 1999). Także działalność biogenicznej ochrony brzegu przyczynia się do ubożenia gatunkowego siedlisk (Piotrowska, Stasiak 1982, Piotrowska 2002) lub nawet zaniku pasowego układu siedlisk (sadzenie monokultury sosnowej w celu utrwalania wydm odbywa się w strefie roślinności zbiorowiska Helichryso-Jasionetum - wraz ze wzrostem sosen zanikają kolejne gatunki tego zbiorowiska, a pod sosnami pojawia się roślinność zbiorowiska borów. Tak zanika m.in. będący pod ochroną mikołajek nadmorski - symbol wydm polskiego wybrzeża).  Jedynie punktowo można spotkać odcinki akumulacyjne, gdzie wydma biała jest szeroka i nadal porośnięta przez roślinność ze zbiorowiska Elymo-Ammophiletum. Znacznie większy obszar akumulacyjny występuje na mierzei Bramy Świny, gdzie szeroka wydma przednia pokryta szerokim pasem przez trawy wydmowe ciągnie się na kilku kilometrach długości (Łabuz 2002a, 2003a). Zaś wraz z przyrostem brzegu przyrastają nowe formy wydmowe, na których obserwuje się sukcesję roślinności (Łabuz 2002b, 2003b). |
WNP US mgr Tomasz A. Łabuz Wykorzystanie materiałów tylko |